به مراقبت‌های پس از زایمان طبیعی توجه داشته باشید
همانطور که مراقبت‌های پس از زایمان سزارین بسیار پر اهمیت است، در خصوص زایمان طبیعی نیز این مسئله صدق می‌کند. مادران طی ۶ هفته اول پس از زایمان باید به نکات مراقبتی توجه داشته باشند.
در صورتی که مراقبت‌های لازم پس از زایمان صورت گیرد، به تسریع روند بهبودی پس از زایمان کمک خواهد کرد.
نکات مهمی که باید پس از زایمان طبیعی در نظر داشته باشید
توصیه‌هایی که از سوی متخصص زنان برای مادران وجود دارد به شرح زیر است:
پس از زایمان طبیعی
- از کمپرس یخ بر واژن استفاده کنید.
- روی بخیه‌ها ننشینید.
- جهت جلوگیری از باز شدن بخیه‌ها بهتر است تا زمانی که کاملا زخم‌ها بهبود پیدا کردند، روی یک بالشت حلقوی بنشینید.
- در صورت امکان از توالت ایرانی استفاده کنید.
- پس از دستشویی، زخم را با آب ولرم بشویید و سپس با باد سشوار خشک کنید.
- در صورت عدم استفاده از سشوار می‌توانید از یک حوله تمیز و نرم استفاده کنید.
- چند ساعتی در روز بدون لباس زیر دراز بکشید تا زخم‌هایتان هوا بخورد.
- در روزهای ابتدایی بهتر است زیاد روی پاهای خود نایستید.
- زخم را نباید دستکاری کنید و بدون اجازه پزشک روی زخم پماد، کرم یا لوسیون نزنید.
- خونریزی پس از زایمان در هر دو نوع زایمان طبیعی و سزارین وجود خواهد داشت؛ اما، معمولا در زایمان طبیعی بیشتر از زایمان سزارین وجود دارد.
- از نوار بهداشتی ساده و بزرگ؛ بدون پودر جاذب یا رویه مشبک استفاده کنید.
- به هیچ وجه از تامپون استفاده نکنید.
- در صورتی که لباس زیر تنگ همراه با نوار بهداشتی استفاده کنید، از رسیدن هوا به زخم جلوگیری می‌شود و روند بهبود زخم کند خواهد شد.
- نوار یا پد بهداشتی خود را هر دو تا چهار ساعت یک بار حتما تعویض کنید.
- در صورت وجود زخم از تجمع خون روی زخم در این ناحیه جلوگیری کنید.
- از بلند کردن اجسام خیلی سنگین خودداری کنید.
- از فعالیت‌های زیاد و خسته کننده خودداری کنید.
- خودتان را مجبور به کارهای روزمره مانند آشپزی نکنید.
مشکلات احتمالی و مراقبت‌هایی که باید انجام دهید
پس از طی کردن مراحل زایمان طبیعی ممکن است خانم‌ها دچار علائمی شوند که می‌بایست با توجه به نکاتی که برای شما ذکر خواهیم کرد برای درمان و برطرف شدن مشکل خود اقدام کنند:
درد واژن
در حین زایمان طبیعی ممکن است ناحیه پرینه، ناحیه بین واژن و رکتوم کشیده و پاره شود که این شرایط منجر به مشکلاتی خواهد شد. ممکن است لازم باشد که پزشک قسمت پاره شده در ناحیه پرینه را بخیه بزند.
طی مدت بهبودی نباید بخیه‌های خود را لمس کنید و در صورت احساس درد همراه با قرمزی و خارج شدن ترشحات از محل بخیه یا زخم، حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
برای تسکین درد واژن می‌بایست به این نکات توجه داشته باشید:
- برای تسکین درد و تورم از کمپرس سرد استفاده کنید.
- به جای نشستن روی سطح سخت بر بالشت بنشینید.
- هنگام رفتن به سرویس بهداشتی خود را از جلو به عقب پاک کنید تا از ایجاد عفونت جلوگیری شود.
ترشحات واژن
خونریزی و ترشحات واژن برای چند هفته پس از زایمان طبیعی است. این عملکرد بدن به‌دلیل خارج شدن خون اضافی داخل رحم است که کودک در طی بارداری از آن تغذیه می‌کند.
در چند روز اول خون قرمز روشن خارج می‌شود که پس از مدتی کاهش می‌یابد. ترشحات کم کم به رنگ قهوه‌ای و سپس به رنگ زرد یا کرمی تغییر می‌کنند.
در اغلب مواقع مادر لخته‌هایی را پس از تولد کودک مشاهده می‌کند. به طور کلی ترشحات واژن ۶ هفته پس از زایمان متوقف خواهد شد.
بهتر است طی این مدت به جای استفاده از تامپون از نوار بهداشتی استفاده کنید؛ چراکه، می‌تواند راهی برای ورود باکتری‌ها به واژن باشد و در نهایت باعث ایجاد عفونت شود.
مطالب مرتبط: آیا خونریزی پس از زایمان طبیعی است
دردهای پس از زایمان
انقباضات رحمی چند روز پس از زایمان طبیعی است. چنین دردهایی مانند گرفتگی عضلانی در دوران قاعدگی است این حالت به دلیل کوچک شدن رحم رخ می‌دهد.
ممکن است هنگام مراقبت از کودک خود یا شیردهی متوجه چنین دردهایی شوید. زیرا، شیردهی مواد شیمیایی را در بدن آزاد می‌کند که منجر به سفت شدن رحم می‌شود.
در این مواقع می‌توانید کمپرس گرم روی شکم خود قرار دهید یا با دستور پزشک خود از مسکن‌های بدون نسخه مصرف کنید.
یبوست
پس از زایمان ممکن است دچار مشکل یبوست شوید. این عارضه معمولا پس از زایمان رخ می‌دهد. اگر شما عمل اپیزیوتومی انجام داده‌اید، ممکن است ترس از دفع مدفوع داشته باشید.
به‌طور کلی برای تسکین یبوست توصیه می‌شود که مقدار زیادی آب بنوشید و از غذاهای حاوی فیبر مصرف کنید.
بیشتر بخوانید: درمان یبوست در بارداری
اسهال
گاهی ممکن است بالعکس نیز باشد، یعنی مادران پس از زایمان دچار اسهال شوند. ماهیچه‌ها و بافت‌های راست روده در حین زایمان کشیده یا پاره می‌شوند؛ بنابراین، مشکلاتی مانند اسهال دور از انتظار نیست.
علاوه بر این مشکلاتی از قبیل بواسیر می‌توانند راه خارج شدن مدفوع را نیز آسان کند. معمولا چنین مشکلی طی چند ماه پس از زایمان بهتر می‌شود.
بسته به علت ایجاد آن پزشک راهکار درمانی مناسبی را برای مادر در نظر خواهند گرفت.
به تغذیه خود نیز توجه داشته باشید، مصرف مواد غذایی همچون لبنیات، گلوتن، غذاهای چرب و شیرین کننده‌های مصنوعی می‌تواند منجر به اسهال شود. تمرینات کگل نیز راهکار مناسبی است که به مادران توصیه می‌شود.
ایجاد مشکل در ادرار کردن
زایمان طبیعی منجر به کشیدگی مثانه می‌شود و می‌تواند باعث آسیب عصبی و عضلانی طی مدت کوتاهی شود.
همچنین گاهی حتی برخی از خانم‌ها هنگامی که سرفه می‌کنند یا می‌خندند کمی نشت ادرار پیدا می‌کنند. این حالت پس از مدت کوتاهی خودبه‌خود درمان می‌شود. با انجام تمرینات کگل روند بهبودی تسریع می‌شود.
تورم و درد پستان
تا ۳ الی ۴ روز اول پس از زایمان سینه‌ها آغوز تولید می‌کند، ماده‌ای غنی از مواد مغذی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. پس از آن سینه‌ها با پر شدن شیر ورم می‌کنند.
اگر شیرده نیستید، از سوتین‌های محکم استفاده کرده و از مالش سینه‌های خود خودداری کنید؛ چراکه، تنها منجر به تولید شیر بیشتر می‌شود.
تغییرات پوست و مو
طی ۳ الی ۴ ماه پس از زایمان خانم‌ها دچار ریزش مو می‌شوند که جای نگرانی نیست. چنین مشکلی به دلیل تغییرات هورمونی در بدن مادر ایجاد می‌شود.
در زمان بارداری خانم‌ها شاهد رشد سریع موهای خود هستند. علاوه بر این، مشکلات پوستی مانند ترک‌های شکمی به رنگ بنفش یا قرمز روی شکم یا سینه ایجاد می‌شود.
چنین حالتی به دلیل کشش پوست رخ می‌دهد. نمی‌توان گفت که این علائم به‌طور کامل برطرف می‌شود، تنها پس از مدتی کمرنگ خواهد شد.
افسردگی پس از زایمان
بسیاری از مادران پس از زایمان دچار احساسات مختلفی می‌شوند. گاهی تنها احساساتی مانند نگرانی، اضطراب و خستگی است که این حالت‌ها به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود.
اگر مادر بیش از چند هفته چنین احساساتی داشت، باید حتما با متخصصین این امر مشورت داشته باشند تا در صورت نیاز اقدامات درمانی انجام گیرد.
به‌طور کلی مادر پس از زایمان جهت مراقبت‌های پس از زایمان طبیعی باید به پزشک مراجعه کند. معمولا پزشک به مادران توصیه می‌کند که جهت معاینه و بررسی باید به متخصص زنان مراجعه کنند تا قسمت‌هایی از جمله واژن، دهانه رحم، وزن، فشار خون و… مورد بررسی قرار گیرد.
پس از معاینه، پزشک در صورت عدم وجود مشکل، اجازه شروع رابطه جنسی را به مادر خواهد داد.
قبل از مراجعه به پزشک در صورتی که با چنین مشکلاتی مواجه شدید، حتما پزشک معالج خود را در میان بگذارید:
- خونریزی واژن به قدری است که طی یک ساعت به بیش از یک پد نیاز دارید.
- سردردهای شدیدی که به هیچ راهکار خانگی بهبود پیدا نمی‌کند.
- دچار پا درد همراه با قرمزی یا تورم هستید.
- دچار درد سینه همراه با تورم، احساس گرما و قرمزی در این قسمت هستید.
- تب و لرز، تب بالای ۳۸ درجه در بیمار ایجاد شده است.
- احساس غش یا سرگیجه دارید.
- تغییراتی در بینایی همراه با سردرد در مادر وجود دارد.
- مادر دچار درد یا سایر مشکلات هنگام ادرار کردن است.
- ترشحات واژن همراه با بوی بد وجود دارد.
- تپش قلب، درد قفسه سینه یا مشکلات تنفسی وجود دارد.
- مادر دچار استفراغ شده است.
- درد شکمی که به تازگی ایجاد شده است یا بدتر می‌شود.
کلام آخر
با آگاهی داشتن از چنین مشکلات احتمالی می‌توانید مراقبت‌های لازم را پس از زایمان طبیعی انجام دهید و در صورت مشاهده هرگونه علائم غیر طبیعی جهت درمان به پزشک مراجعه کنید تا درمان به موقعی صورت گیرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.