فشار خون بالا در بارداری
خانم‌ها در بارداری با تغییرات زیادی مواجه می‌شوند، که گاهی برخی از این تغییرات نیاز به کنترل و درمان به موقع دارد. فشار خون بالا از عوارضی است، که در بارداری در برخی از مادران رخ می‌دهد و نیاز به کنترل و درمان دارد. منظور از فشار خون بالا ۸/۱۳ یا بالاتر است، چنین شرایطی می‌تواند یک وضعیت جدی برای خانم‌های باردار باشد.
در صورتی که فشار خون بالا تحت کنترل باشد و توسط پزشک درمان شود، جای نگرانی وجود ندارد. از آنجایی که این عارضه در میان خانم‌های باردار شایع است، در ادامه توضیحات لازم را در این خصوص برای شما خواهیم داد.
علت ایجاد فشار خون بالا در بارداری چیست؟
عوامل مختلفی می‌تواند در ایجاد فشار خون بالا در بارداری مؤثر باشد، که این موارد به شرح زیر است:
- اضافه وزن و چاقی
- عدم فعالیت بدنی کافی
- مصرف سیگار
- نوشیدن الکل
- اولین تجربه بارداری
- سابقه خانوادگی فشار خون
- بارداری دوقلو یا بیشتر
- سن بالا در بارداری
- بارداری با IVF یا لقاح آزمایشگاهی
- ابتلا به دیابت در بارداری و برخی از بیماری‌های خود ایمنی
عوامل خطرساز در ایجاد فشار خون بالا در بارداری
چند عامل خطر در بارداری وجود دارد، که می‌تواند منجر به افزایش فشار خون بالا در بارداری شود. این موارد به شرح زیر است:
سبک زندگی
گاهی برخی از افراد به‌دلیل سبک زندگی ناسالمی که دارند، ممکن است دچار افزایش فشار خون در بارداری شوند. به‌طور مثال اضافه وزن، چاقی و عدم تحرک از مواردی هستند که می‌تواند در نهایت منجر به افزایش فشار خون شود.
نوع بارداری
معمولا خانم‌هایی که تجربه اولین بارداری را دارند، بیشتر دچار فشار خون می‌شوند. بر همین اساس شانس ابتلا به فشار خون در بارداری‌های بعدی کمتر خواهد شد. همچنین خانم‌هایی که بارداری چند قلو دارند، ممکن است بیش از سایر افراد در معرض خطر فشار خون در بارداری باشند.
بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته، مشخص شده است که خانم‌هایی که با استفاده از روش‌های کمک باروری موفق به بارداری شده‌اند نیز شانس ابتلا به این عارضه را دارند.
سن
سن نیز می‌تواند از دیگر عوامل ابتلا به فشار خون در بارداری باشد. معمولا خانم‌های بالای ۲۵ سال بیشتر در معرض خطر فشار خون در بارداری قرار دارند. علاوه بر این موارد، خانم‌هایی که قبل از بارداری دچار فشار خون بالا بوده‌اند، نسبت به کسانی که فشار خون نرمال داشته‌اند، شانس بیشتری در ابتلا به فشار خون بالا در بارداری خواهند داشت.
انواع فشار خون در بارداری
فشار خون بالا در بارداری را می‌توان به دسته تقسیم کرد که به شرح زیر است:
فشار خون بالای مزمن
گاهی اوقات برخی از خانم‌ها قبل از بارداری نیز دچار فشار خون بالا هستند. این شرایط با مصرف دارو تحت نظر پزشک قابل کنترل است. پزشکان فشار خون بالایی که در ۲۰ هفته اول بارداری ایجاد می‌شود را به عنوان فشار خون مزمن تشخیص می‌دهند.
فشار خون بارداری
فشار خون بالایی که مرتبط به بارداری باشد، معمولاً پس ۲۰ هفته از بارداری ایجاد شده و پس از زایمان نیز برطرف می‌شود. اگر این عارضه در بارداری قبل از هفته ۳۰ام تشخیص داده شود، احتمال پیشرفت پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
فشار خون مزمن همراه با مسمومیت بارداری
در خانم‌هایی که قبل از بارداری دچار فشار خون بالا هستند، احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری وجود دارد. چنین شرایطی زمانی رخ می‌دهد که با پیشرفت بارداری، پروتئین در ادرار و علائم مرتبط دیگر مشاهده شود.
فشار خون طبیعی در بارداری
توصیه پزشکان به خانم‌ها این است که اگر قصد بارداری دارند، قبل از اقدام برای بارداری به بهترین متخصص زنان در کرج مراجعه کنند تا وضعیت عمومی آنها مورد بررسی قرار گیرد و درمان‌هایی برای رفع مشکلات احتمالی به بیماران توصیه شود.
جهت تعیین فشار خون طبیعی در بارداری پزشک در اولین ویزیت و تا پایان مراقبت‌های طی بارداری فشار خون را اندازه‌گیر‌ی می‌کند. فشار خون طبیعی ۸/۱۲ در نظر گرفته شده است.
فشار خون پایین در بارداری
گاهی ممکن است علاوه بر اینکه برخی از افراد دچار فشار خون بالا در بارداری می‌شوند، عکس آن نیز وجود داشته باشد. با این حال که تعداد کمی از افراد ممکن است در بارداری دچار افت فشار خون شوند؛ اما خوب است که با علائم آن آشنایی داشته باشید:
- سردرد
- سرگیجه
- حالت تهوع
- احساس ضعف
- پوست سرد
آیا راهی برای جلوگیری از فشار خون بالا در بارداری وجود دارد؟
راهکارهای مختلفی می‌توان برای جلوگیری از این عارضه در بارداری در نظر گرفت که این موارد به شرح زیر است:
- با تغییر رژیم غذایی و ورزش می‌توان عامل خطر افزایش فشار خون یعنی چاقی را کاهش داد. در بارداری افزایش وزن طبیعی است. اگر در این باره نگران هستید با پزشک خود صحبت کنید. دستورالعمل‌های رژیم غذایی برای خانم‌های باردار از فردی به فردی دیگر متفاوت است و بسته به شرایط هر کسی رژیم غذایی مناسب در نظر گرفته می‌شود.
- باید از مصرف الکل و سیگار خودداری کنید. تحقیقات نشان داده است که هر دو مورد منجر به افزایش فشار خون و بسیاری از مشکلات دیگر می‌شود.
- مصرف نمک را در بارداری نباید محدود کنید، حتی اگر دچار فشار خون باشید. کم کردن بیش از حد نمک در بارداری مضر است و می‌تواند در رشد جنین اختلال وارد کند.
- بارداری باعث تغییرات هورمونی می‌شود و علاوه بر این تغییرات جسمی و روحی نیز ایجاد خواهد شد. این شرایط می‌تواند منجر به استرس شود و کنترل فشار خون را دشوار کند. تکنیک‌هایی برای کاهش استرس مانند یوگا و مدیتیشن را در نظر داشته باشید.
عارضه‌های ناشی از افزایش فشار خون بالا در بارداری
اگر در بارداری دچار افزایش فشار خون باشید، ممکن است با مشکلاتی روبه‌رو شوید که این موارد به شرح زیر است:
پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری
اگر این وضعیت کنترل و درمان نشود، می‌تواند به اندام‌های شما از جمله مغز و کلیه‌ها، آسیب جدی وارد کند. علائم ناشی از این بیماری در بارداری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تورم غیر طبیعی در دست و صورت
- سردردهای مداوم
- تغییر در بینایی
- احساس درد در بالای شکم
- حالت تهوع یا استفراغ در اواخر بارداری
- تنفس دشوار
از آنجایی که پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری می‌تواند برای شما و کودک‌تان خطرناک باشد، در صورت بروز هر یک از این علائم باید به پزشک مراجعه کنید. اگر در بارداری به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنید، به جلوگیری از عوارض بارداری از جمله مسمومیت بارداری کمک خواهد کرد.
سندرم HELLP
HELLP مخفف همولیز، افزایش آنزیم‌های کبدی و تعداد کم پلاکت است. این وضعیت می‌تواند برای خانم‌های باردار خطرناک باشد. علائم مرتبط با این عارضه به شرح زیر است:
- حالت تهوع
- استفراغ
- سردرد
- احساس درد در بالای شکم
از آنجایی که این سندرم می‌تواند به سیستم‌های اندام حیاتی بدن آسیب وارد کند، مراقبت‌های جدی هنگام افزایش فشار خون در بارداری برای مادر انجام می‌گیرد. در برخی از مواقع پزشک توصیه می‌کند که زایمان زودرس انجام گیرد.
فشار خون بالا در بارداری می‌تواند تأثیراتی را نیز بر میزان رشد کودک داشته باشد که گاهی وزن کم هنگام تولد است. از دیگر عوارضی که ناشی از فشار خون بالا در بارداری مشاهده شده به شرح زیر است:
- قطع جفت
- زایمان زودرس (زایمان قبل از ۳۸ هفتگی)
- زایمان سزارین
دارو جهت درمان فشار خون بالا در بارداری
برخی از داروهای فشار خون می‌توانند برای خانم‌های باردار مشکل ایجاد کنند. این نوع داروها معمولا در بارداری برای کاهش فشار خون برای خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود:
- مهار کننده‌های ACE
- مهارکننده‌های رنین
- مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین
این داروها می‌توانند از طریق جریان خون به نوزاد منتقل شود و در رشد جنین تأثیر منفی بگذارد. داروهایی مانند متیل دوپا و لابتالول برای کنترل فشار خون در بارداری بی‌خطر محسوب می‌شوند.
توجه داشته باشید که اگر فشار خون بالا در بارداری درمان نشود، می‌تواند مشکلی بسیار بزرگ هم برای مادر و هم برای کودک ایجاد کند.
بنابراین، به هرگونه علائم و نشانه‌های غیر طبیعی توجه داشته باشید و فورا با پزشک خود در میان بگذارید. در صورتی که طی بارداری تحت مراقبت باشید و تغییراتی در سبک زندگی ایجاد کنید، ابتلا به بسیاری از عوارض بارداری به شدت کاهش خواهد یافت.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.