سردرد در بارداری و راهکارهای درمانی
اکثر خانم‌ها سردرد در بارداری را تجربه می‌کنند و تقریبا رایج است. خوشبختانه بسیاری از سردردهای طی بارداری مشکل جدی نیست؛ با این حال نیاز به بررسی توسط متخصص زنان دارد.
باید بدانید که دلایل ایجاد آن در سه ماهه دوم و سوم با ماه اول متفاوت است. در برخی از مواقع سردرد ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی طی بارداری باشد. در خصوص هر سردردی که طی بارداری تجربه کرده‌اید و همچنین اگر سابقه آن را قبل از بارداری داشته‌اید، به پزشک اطلاع دهید.
آشنایی با انواع سردرد در بارداری
بیشتر سردردهای طی بارداری از سردردهای اولیه هستند، در واقع به این معنی که درد خود به خود رخ می‌دهد و علت زمینه‌ای ندارد. این نشانه اختلال یا عارضه‌ای دیگر در بارداری نیست. از سردردهای اولیه می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- سردرد تنشی
- حملات میگرنی
- سردرد خوشه‌ای
حدود ۲۶ درصد از سردردهای دوران بارداری از نوع تنشی تشخیص داده شده‌اند. اگر در بارداری سردرد یا میگرن مزمن دارید یا سابقه میگرن را قبل از بارداری داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید.
برخی از خانم‌ها با وجود سابقه میگرن، کمتر حملات میگرنی را در بارداری تجربه می‌کنند. معمولا نوع ثانویه ناشی از یک عارضه مانند فشار خون بالا در بارداری است.
علائم سردرد در بارداری
درد ناشی از سردرد در بارداری در هر فردی متفاوت است. ممکن است چنین علائمی احساس شود:
- درد خفیف
- درد ضربان دار
- درد شدید در یک یا هر دو طرف سر
- درد شدید پشت یک یا هر دو چشم
گاهی در برخی درد همراه با چنین علائمی است:
- حالت تهوع
- استفراغ
- دیدن خطوط یا جرقه‌های نور
- نقطه کور
علت سردرد در بارداری
دلایل مختلفی در ایجاد سردرد نقش دارند:
سردرد ماه اول
سردرد تنشی در سه ماه اول بارداری بسیار شایع است. چنین مشکلی به دلیل تغییرات متعددی است که طی این مدت رخ می‌دهد. عوامل موثر در ایجاد سردرد در سه ماه اول:
- تغییرات هورمونی
- افزایش حجم خون
- تغییرات وزن
از علل شایع در سه ماه اول بارداری می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- کم آبی بدن
- تهوع و استفراغ
- استرس
- کمبود خواب
- خودداری از مصرف کافئین
- تغذیه نامناسب
- سطح قند خون پایین
- فعالیت بدنی کم
- حساسیت به نور
- تغییراتی در بینایی
مصرف برخی از مواد غذایی در ایجاد این عارضه نقش دارد. مواد غذایی موثر در ایجاد سردرد در بارداری به شرح زیر است:
- لبنیات
- شکلات
- پنیر
- خمیر ترش
- گوجه فرنگی
سه ماهه دوم و سوم
سردرد طی این مدت دلایل مختلفی دارد که برخی از این عوامل به شرح زیر است:
- وزن اضافی
- وضعیت بدن
- کمبود خواب
- رژیم غذایی
- کشیدگی و سفتی عضلات
- افزایش فشار خون
- دیابت
فشار خون بالا و سردرد در بارداری
سردرد در سه ماهه دوم یا سوم بارداری ممکن است نشانه‌ای از فشار خون بالا باشد. چنین وضعیتی بدون درمان در خانم عوارضی جدی برای مادر و نوزاد به دنبال دارد.
فشار خون بالا در بارداری خطر ابتلا به چنین مواردی را افزایش می‌دهد:
- سکته
- پره اکلامپسی
- عدم انتقال اکسیژن به نوزاد
- زایمان زودرس قبل از ۳۷ هفتگی
- جدا شدن جفت
- وزن کم نوزاد هنگام تولد
درمان فشار خون بالا طی بارداری
پزشک برای درمان فشار خون بالا در بارداری حتما دارو تجویز خواهد کرد. مادر نیز باید طی این مدت برای کنترل فشار مصرف نمک را کاهش دهد و فیبر بیشتری را به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کند. ورزش منظم نیز به تعادل فشار خون کمک می‌کند.
دلایل دیگر سردرد در بارداری عبارتند از عفونت‌های رایج و بیماری‌های جدی‌تر همچون موارد زیر:
- عفونت سینوس
- فشار خون پایین
- خونریزی
- لخته شدن خون
- کم خونی داسی شکل
- تومور مغزی
- آنوریسم
- سکته
- بیماری قلبی
- مننژیت یا آنسفالیت
درمان سردرد در بارداری
به هیچ وجه برای درمان این عارضه در بارداری خودسرانه دارو مصرف نکنید، حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت داشته باشید. نباید طی بارداری داروهایی از جمله آسپرین و ایبوپروفن مصرف شود.
تحقیقات نشان داده است که مصرف این داروها برای کودک در حال رشد مضر است، به خصوص اگر در سه ماهه اول مصرف شود. بسیاری از خانم‌ها طی این مدت استامینوفن مصرف می‌کنند، برخی از مطالعات نشان می‌دهد که مصرف این دارو نیز می‌تواند اثراتی داشته باشد.
راهکارهایی طبیعی که برای درمان سردرد به خانم‌ها توصیه می‌شود به شرح زیر است:
- نوشیدن آب فراوان
- استراحت کردن
- استفاده از کمپرس یخ
- استفاده از کمپرس گرم
- ماساژ دادن
- انجام ورزش و تمرینات کششی
- استفاده از روغن‌های ضروری مانند نعناع، بابونه و رزماری
چه زمانی نیاز به مراجعه پزشک است؟
اگر طی این مدت دچار درد شدیدی شده‌اید، می‌بایست به پزشک برای بررسی و درمان مراجعه کنید. در صورت چنین علائمی حتما نیاز به بررسی فوری خواهد بود:
- تب
- تهوع و استفراغ
- تاری دید
- درد شدید
- ادامه دار بودن درد بیش از چند ساعت
- سردرد مکرر
- حمله ناگهانی سردرد
پزشک در این مواقع آزمایش و اسکن‌هایی برای بررسی علت درد به شما توصیه می‌کند که این موارد احتمالی به شرح زیر است:
- بررسی فشار خون
- آزمایش خون
- آزمایش قند خون در بارداری
- تست بینایی
- سونوگرافی سر و گردن
- اسکن قلب یا سر
- بررسی سلامت چشم
کلام آخر
این عارضه در بارداری بسیار شایع است، اغلب خانم‌ها در سه ماه اول دچار سردردهای تنشی می‌شوند. چنین مشکلی به دلیل تغییرات زیاد طی کوتاه مدت رخ دهد. سردرد طی دو ماهه دوم و سوم دلایل دیگری دارد. برخی از دلایل از اواسط تا اواخر بارداری معمولا جدی است.
فشار خون بالا یکی از دلایل جدی در ایجاد این عارضه است. امکان فشار خون بالا در هر زمانی از بارداری وجود دارد که گاهی هیچ علائمی ایجاد نمی‌کند.
اگر سابقه شخصی یا خانوادگی مشکلاتی از جمله میگرن، فشار خون بالا، تشنج یا دیابت دارید، فورا باید به پزشک اطلاع دهید. تمام داروهای تجویز شده را باید طبق دستور پزشک مصرف کنید و به رژیم غذایی و ورزش حتما دقت داشته باشید. خوشبختانه در اغلب مواقع سردرد در بارداری قابل درمان است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.