عواملی که منجر به سقط جنین می‌شود
سقط جنین یک عارضه نسبتا رایج است که در اغلب مواقع در اوایل بارداری رخ می‌دهد. جنین به‌دلایل طبیعی یا در قرار گرفتن معرض برخی از مواد شیمیایی، از جمله مصرف برخی از داروها که در زمان بارداری مناسب نیستند، از دست می‌رود.
خانم‌ها زمانی که باردار می‌شوند، بسیار نگران این موضوع هستند و به دنبال عوامل موثر در سقط جنین هستند تا حد امکان بتوانند از سقط در بارداری جلوگیری کنند. با مراجعه به بهترین متخصص زنان در کرج، بارداری خود را کنترل کنید تا بتوان موارد احتمالی مانند سقط جنین یا بارداری خارج از رحم را به موقع شناسایی کرد.
زمان احتمالی سقط جنین در سه مرحله بارداری
- سقط جنین در سه ماه اول بارداری (هفته‌های ۱ تا ۱۲) به‌عنوان سقط اولیه شناخته می‌شود.
- سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری (هفته‌های ۱۳ تا ۲۰) به‌عنوان سقط دیررس شناخته می‌شود.
- اگر سقط جنین پس از ۲۰ هفتگی رخ دهد، به‌عنوان مرده زایی یا مرگ جنین شناخته می‌شود.
علت سقط جنین زودرس
دلایل مختلفی می‌تواند منجر به سقط زودرس شود:
- در بارداری شیمیایی هنگامی که تخمک بارور شده نتواند در پوشش داخلی رحم کاشته شود، بارداری تنها با اندازه‌گیری سطح هورمون بارداری Hcg قابل شناسایی است. در واقع جنین به اندازه‌ای رشد نمی‌کند که در سونوگرافی قابل مشاهده باشد.
- ناهنجاری‌های کروموزومی (DNA) که در جنین وجود دارد.
- مشکلاتی در جفت ایجاد می‌شود؛ جفت عضوی‌ست که مسئول تبادل مواد مغذی و گازها بین جنین و مادر است.
- برخی از مشکلات در رابطه با اختلالات ایمنی مانند دیابت یا لوپوس ممکن است منجر به سقط زودرس یا دیررس شود.
دلایلی که در سقط دیررس وجود دارد با نوع زودرس متفاوت است، علل اصلی دیررس به شرح زیر است:
- عوارض مصرف برخی از داروها
- بیماری‌ها و عفونت‌ها مانند توکسوپلاسموز یا سرخجه
- مسمومیت غذایی
- عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس
- اختلال در عملکرد پستان یا دهانه رحم
به ندرت ممکن است سقط جنین به‌دلیل عواملی مانند عدم تحمل هیستامین، فیبروم رحمی یا استرس روانی رخ دهد.
ارتباط سن و سقط جنین
هرچه سن در بارداری بیشتر باشد، احتمال سقط جنین در سه ماهه اول و دوم افزایش پیدا می‌کند. آمارها در این رابطه به این صورت بوده است که:
- در خانم‌های زیر ۳۰ سال، از هر ۱۰ بارداری تنها ۱ مورد سقط وجود دارد.
- در خانم‌های بالای ۴۵ سال بیش از نیمی از بارداری‌ها به سقط ختم می‌شود.
در حقیقت هر چه سن پدر و مادر برای بچه دار شدن بیشتر باشد، احتمال اینکه جنین در برابر عوامل خطرساز آسیب‌پذیرتر باشد افزایش پیدا می‌کند. به‌طور مثال ناهنجاری‌های کروموزومی که منجر به سقط جنین می‌شود، با افزایش سن، بیشتر خواهد بود.
به‌طور کلی در سن تقریبی ۳۵ سال برای خانم‌ها و ۴۰ سالگی برای آقایان، خطر سقط جنین افزایش پیدا می‌کند. با این وجود که در این شرایط سنی خطر ایجاد چنین مشکلی در بارداری وجود دارد؛ اما بسیاری از افراد بارداری بدون مشکلی را تجربه کردند.
بارداری شیمیایی
در بارداری شیمیایی تخمک بارور شده در رحم کاشته نمی‌شود و زنده نمی‌ماند. سقط جنین ناشی از بارداری شیمیایی در اوایل بارداری ایجاد می‌شود و معمولا در هفته پنجم بارداری، قبل از اینکه ضربان قلب جنین از طریق سونوگرافی قابل تشخیص باشد، جنین سقط می‌شود.
در واقع این نوع سقط به این صورت است که گاهی فرد از بارداری و سقط بی‌اطلاع است. اغلب خانم‌هایی که دچار سقط زودرس قرار می‌شوند متوجه آن نیستند؛ چراکه علائمی مانند احساس درد شکم یا خونریزی واژن شدید نیست، به همین جهت ممکن است با قاعدگی اشتباه گرفته شود.
ناهنجاری‌های کروموزومی و سقط جنین
ناهنجاری‌های کروموزومی از شایع‌ترین دلایلی است که منجر به سقط می‌شود. اغلب افراد دارای ۲۳ کروموزوم هستند. در حقیقت این مکانیزمی است که ویژگی‌هایی از قبیل رنگ مو، رنگ چشم، بیماری‌های ارثی و… به جنین منتقل می‌شود.
سلول جنسی آقا و سلول جنسی خانم هر کدام ۲۳ کروموزوم دارد، یک تخمک بارور شده طبیعی دارای ۲۳ جفت کروموزوم است که با پیشرفت بارداری به جنین تبدیل می‌شود. اگر یک جنین بیش از ۲۳ جفت کروموزم داشته باشد، به‌عنوان ناهنجاری کروموزومی شناخته می‌شود.
به همین جهت تخمک در طی مرحله جنینی یا در زمان رشد در برابر عوامل موثر در سقط آسیب‌پذیرتر خواهد بود. بسیاری از مشکلات احتمالی ناشی از ناهنجاری‌های کروموزومی می‌تواند در رشد جنین تاثیرگذار باشد. در این مرحله است که معمولا سقط در سه ماه اول بارداری رخ می‌دهد.
انواع ناهنجاری‌های کروموزومی که منجر به سقط می‌شود:
- بارداری پوچ
- تریزومی
- نولیزومی
- تک کروموزومی
مشکلات مرتبط با جفت و سقط جنین
جفت در اوایل بارداری در رحم ایجاد می‌شود، این عضو باید در بالای رحم قرار گیرد و تا آنجا که ممکن است از دهانه رحم، یعنی بخشی که رحم را به واژن متصل می‌کند، فاصله داشته باشد.
پس از تولد انقباضاتی که در زایمان رخ می‌دهد، منجر به خارج شدن جفت از واژن می‌شود. اگر جفت در موقعیت صحیح قرار گرفته باشد، عملکردهای مهمی در بارداری از جمله موارد زیر را انجام می‌دهد:
- تامین اکسیژن و مواد مغذی برای جنین
- حذف مواد زائد از خون جنین از طریق بند ناف
- ترشح هورمون‌های موردنیاز برای حفظ و ادامه بارداری
- انتقال آنتی بادی جهت محافظت از جنین در برابر عفونت‌ها
حال اگر جفت در طول بارداری درست شکل نگیرد و عملکرد صحیحی نداشته باشد، این امر می‌تواند روی رشد جنین تاثیر منفی بگذارد و حتی منجر به سقط شود. عواملی که می‌تواند باعث سقط شود شامل موارد زیر است:
- انتقال سموم از الکل، کافئین اضافی، محیط نامناسب، داروهای مضر در بارداری و مواد غیر قانونی که برای جنین نامناسب هستند.
- انتقال سلول‌های مضر مرتبط با عفونت یا شرایط بهداشتی که مدیریت نشده و به جنین منتقل می‌شود.
- نارسایی جفت که در این شرایط جفت قادر به انتقال هورمون‌ها، آنتی بادی‌ها، اکسیژن و مواد مغذی کافی به جنین در حال رشد نیست.
- زمانی که جفت به اندازه کافی بزرگ نباشد که جنین را حفظ کند، نارسایی جفت رخ می‌دهد.
تاثیر برخی از داروها در سقط جنین
گاهی اوقات برخی از خانم‌های باردار در شرایطی هستند که نیاز به مصرف دارو دارند. نکته‌ای که باید توجه داشته باشند، این است که قبل از مصرف هر دارویی باید با پزشک خود مشورت کنند.
مصرف برخی از داروهای خاص می‌تواند برای خانم باردار خطرناک و عوارض جبران‌ناپذیری مانند سقط را به همراه داشته باشد. داروهایی که معمولا منجر به سقط جنین می‌شود شامل موارد زیر است:
ایبوپروفن
مسکن بدون نسخه برای درمان التهاب و درد کاربرد دارد؛ اما در بارداری توصیه نمی‌شود. مصرف این دارو می‌تواند منجر به نقص مادرزادی و سقط جنین شود.
ایزوترتینوئین
این دارو برای درمان آکنه تجویز می‌شود، احتمال اینکه مصرف آن در بارداری منجر به نقص مادرزادی شود، وجود دارد، در اغلب مواقع صورت و قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین جهت ممکن است خطر سقط جنین افزایش پیدا کند.
ویتامین‌ها و مکمل‌های گیاهی
با این وجود که این موارد حاوی مواد طبیعی هستند؛ اما مصرف برخی از آنها می‌تواند منجر به نقص مادرزادی یا سقط شود.
ارگوتامین و متی سرژید
این دارو برای درمان سردردهای میگرنی است و خطر افزایش زایمان زودرس و سقط جنین را به همراه دارد.
داروهای دیگری که احتمال سقط را افزایش می‌دهد:
- داروی ضد تیروئید؛
- ناتالیزوماب.
بیماری‌ها و عفونت‌ها
اینگونه نیست که مادر هر زمان که دچار بیماری یا عفونتی در بارداری می‌شود، جنین خود را سقط می‌کند. با این حال بسیاری از عفونت‌هایی که در بارداری درمان و کنترل نمی‌شود، امکان اینکه منجر به سقط جنین شود، وجود دارد. به‌طور کلی عفونتی که در بدن ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث حوادث و اتفاقات ناگهانی در مادر شود.
مسمومیت غذایی
زمانی که مادر باردار غذایی را مصرف کند که توسط انگل‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها یا برخی از مواد شیمیایی آلوده باشد، می‌تواند منجر به مسمومیت شود و خطر سقط جنین را افزایش دهد.
نکته‌ای که باید در این باره بدانید، این است که بدن خانم باردار ضعیف‌تر از افراد غیر باردار است، به همین جهت قادر به تحمل مواد غذایی مسموم و آلوده نیستند.
غذاهایی که در بارداری باید از مصرف آنها خودداری کنید
غذاهایی که می‌تواند خطر مسمومیت در خانم‌های باردار ایجاد کند به شرح زیر است:
- محصولات لبنی غیر پاستوریزه
- تخم‌مرغ خام یا نیمه پخته
- گوشت و ماهی خام مانند سوشی
- گوشت پخته نشده
- گرم کردن مجدد گوشت پخته شده (مگر اینکه گرم باشد و مجدد بخواهید آن را گرم‌تر کنید)
عوامل محیطی
برخی از شرایط محیطی می‌تواند باروری را کاهش دهد و منجر به افزایش خطر سقط جنین شود:
- استفاده از دخانیات یا قرار گرفتن در معرض دود دخانیات
- فلزاتی از جمله سرب در برخی از ماهی‌ها و نیکل در برخی از غذاها
- آلودگی هوا
- حلال‌های آلی جهت حل برخی از پلاستیک‌ها و لاک‌ها
- آفت‌کش‌ها جهت از بین بردن آفات روی گیاهان
- داروهای بیهوشی استنشاقی مانند اکسید نیتروژن و زنون
دیگر دلایل احتمالی سقط جنین به شرح زیر است:
- عدم تحمل هیستامین
- فیبروم رحمی
- سندرم آشرمن؛ چسبندگی یا جای زخم در رحم
- ضربه جسمی مانند وارد شدن ضربه یا زمین خوردن
- اضافه یا کمبود وزن
- استفاده از دخانیات، الکل یا داروهای مضر دیگر این چنینی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.