علت سرگیجه در بارداری
سرگیجه در بارداری یکی از رایج‌ترین علائم بارداری است. این عارضه معمولا جدی نیست و جای نگرانی ندارد. اما، گاهی ممکن است در برخی از خانم‌ها به صورت شدید ایجاد شده باشد.
سرگیجه، بسیاری از خانم‌ها را در دوران بارداری تحت تاثیر قرار می‌دهد و اغلب بیشتر به جای آنکه یک نشانه باشد، به عنوان مشکل آزار دهنده است.
اگر این مشکل بسیار شدید باشد و انجام کارهای روزمره را دشوار کند، باید به بهترین متخصص زنان در کرج مراجعه کنید.
این نکته را به یاد داشته باشید که اگر سرگیجه به صورت شدید در سه ماه اول بارداری ایجاد شود، مشکلاتی از قبیل زایمان زودرس و ناهنجاری‌های مادرزادی ایجاد می‌شود. به همین جهت باید برای اطمینان خاطر به پزشک مراجعه کنید.
آیا سرگیجه در بارداری طبیعی است؟
در ابتدای بارداری افزایش هورمون‌ها منجر به گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شود که امکان ایجاد علائمی مانند سرگیجه وجود دارد. این علائم ممکن است با پیشرفت بارداری بهبود پیدا کند یا بدتر شود.
به‌طور کلی افزایش هورمون «گنادوتروپین» ممکن است منجر به سرگیجه و حالت تهوع شود که معمولا در اواخر سه ماهه اول بارداری بهبود پیدا می‌کند.
با این حال برخی با پیشرفت بارداری و رحم در حال رشد که جای دیگر قسمت اندام‌های داخلی در بدن را می‌گیرد، متوجه بدتر شدن سرگیجه خود می‌شوند.
این دسته از خانم‌های باردار ممکن است احساس سرگیجه داشته باشند یا دچار تنگی نفس شوند. به خصوص زمانی که در محلی گرم قرار دارند یا در حال ورزش کردن هستند.
علاوه بر این تغییر سطح قند خون از دیگر مواردی که می‌تواند منجر به سرگیجه در بارداری شود. برخی از خانم‌های باردار اینگونه گزارش داده‌اند که وقتی قند خون پایینی دارند یا گرسنه هستند، احساس سرگیجه، لرزش یا حالت تهوع دارند.
در اواخر سه ماهه دوم بدن برای تولید و استفاده از انسولین در حال تلاش است. چنین مشکلی می‌تواند منجر به دیابت در بارداری شود و سرگیجه را در خانم‌ها به همراه دارد.
علت ایجاد سرگیجه در بارداری چیست؟
دلایل مختلفی می‌تواند منجر به سرگیجه در بارداری شود. از جمله تغییرات هورمونی در بارداری، گرسنگی و مشکلات قلبی از این موارد احتمالی است. شایع‌ترین دلایل سرگیجه در بارداری شامل موارد زیر است:
کند شدن جریان خون
در دوران بارداری بدن هورمون‌هایی تولید می‌کند که منجر به گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شود. چنین شرایطی باعث افزایش جریان خون در جنین در حال رشد خواهد شد.
با این حال این افزایش بازگشت خون به سر را کند می‌کند و منجر به سرگیجه در هنگام فعالیت یا حتی هنگام ایستادن می‌شود.
گرسنگی
برخی از خانم‌های باردار تنها در مواقعی که گرسنه هستند، متوجه سرگیجه می‌شوند. در سه ماهه دوم و سوم بارداری خانم باردار به کالری بیشتری نیاز دارد، به همین جهت دچار گرسنگی مکرر می‌شوند. با کاهش قند خون سرگیجه ایجاد خواهد شد.
مشکلات و بیماری‌های هنگام صبح
منظور از بیماری‌های صبحگاهی حالت تهوع، استفراغ، سردرد یا ترکیبی از این موارد است؛ اما، برخی از خانم‌های باردار دچار سرگیجه نیز می‌شوند. در طی روز ممکن است فردی تمامی این موارد را تجربه کند.
معمولا این علائم در طول سه ماهه اول به صورت شدیدتر ایجاد می‌شود و در پایان سه ماه اول یا دوم برطرف خواهد شد.
مقاومت به انسولین
انسولین در هضم گلوکز و تبدیل آن به انرژی کمک می‌کند. حتی در دوران بارداری که هیچ مشکلی وجود ندارد، انسولین نمی‌تواند به همان اندازه سابق موثر عمل کند و چنین شرایطی منجر به مقاومت انسولین خواهد شد.
اما، در برخی از خانم‌ها ممکن است باعث ایجاد دیابت در بارداری شود. خانم‌های مبتلا به دیابت بارداری زمان گرسنگی، افزایش قند خون یا هنگام مصرف دارو، سرگیجه را تجربه می‌کنند.
فشار وارد شدن به دلیل بزرگی رحم
در اواخر بارداری با بزرگ شدن رحم به بسیاری از اندام‌ها از جمله ریه فشار زیادی وارد می‌شود. چنین فشاری تنفس را دشوارتر می‌کند.
به همین جهت بدن در دوران بارداری به اکسیژن بیشتری نیاز دارد. بنابراین، خانم‌های باردار هنگام ورزش، تنفس سنگین یا بیش از حد ممکن است دچار سرگیجه شوند.
کم خونی
ممکن است تعداد گلبول‌های قرمز سالم در بارداری کاهش پیدا کند و منجر به کم خونی شود. چنین مشکلی زمانی رخ می‌دهد که آهن و اسید فولیک کافی در بدن خود ندارید.
کم خونی در بارداری علاوه بر سرگیجه منجر به احساس خستگی، رنگ پریدگی یا تنگی نفس می‌شود. به همین جهت باید در طول بارداری آزمایش خون دهید تا آهن را اندازه گیری و وضعیت شما را کنترل کنند.
موارد دیگر
با این حال که سرگیجه در بارداری مشکلی غیره منتظره نیست؛ اما، در برخی از خانم‌ها ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تر مانند فشار خون بالا در بارداری، عفونت یا لخته شدن خون باشد. هر خانمی که دچار سرگیجه ناگهانی و شدید می‌شود، باید به پزشک معالج خود مراجعه کند.
راهکارهای جلوگیری از سرگیجه در بارداری
خانم‌های بارداری می‌توانند خطر سرگیجه را با موارد زیر کاهش دهند:
- به آرامی ایستادن؛ با توجه به این نکته یا سفت کردن ماهیچه‌های پا می‌توان از افت ناگهانی فشار خون جلوگیری کرد.
- انجام تمرینات ورزشی با احتیاط؛ با این حال که ورزش در بارداری همیشه توصیه می‌شود؛ اما، باید به آرامی انجام شود.
- خوردن وعد‌ه‌های غذایی کوچک در طول روز؛ مصرف غذاهای غنی از پروتئین و سایر مواد مغذی مانند تخم مرغ بسیار مفید هستند.
- نوشیدن مقدار زیادی آب؛ جلوگیری از سرگیجه در بارداری یکی از مزایای نوشیدن آب کافی است.
- جلوگیری از استرس و اضطراب؛ مراقبت از سلامت روان و تمرین تنفس عمیق می‌تواند در جلوگیری از استرس بسیار کمک‌کننده باشد.
- دراز کشیدن به سمت چپ بدن؛ دراز کشیدن به پهلوی چپ باعث می‌شود که رحم منبسط شود و از فشار بر کبد جلوگیری کند. در نهایت جریان خون را به جنین در حال رشد بهبود می‌بخشد.
عوارض احتمالی سرگیجه در بارداری
برای اغلب خانم‌های باردار خطرناک‌ترین عارضه سرگیجه در بارداری، زمین خوردن و صدمه دیدن است. علاوه بر این، چنین شرایطی می‌تواند رانندگی کردن، بلند کردن اجسام سنگین و برخی دیگر از فعالیت‌ها را دشوار کند.
زمانی که سرگیجه به دلیل مشکل زمینه‌ای ایجاد شده باشد، ممکن است خطر آسیب به مادر و جنین افزایش پیدا کند.
معمولا این دسته از مادران دچار زایمان زودرس، فشار خون بالا یا مشکلات قلبی می‌شوند که برخی از آنها می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد مانند آمبولی ریه.
به همین جهت توصیه می‌شود که مادران باردار همواره تحت نظر پزشک متخصص باشند.
درمان و کنترل سرگیجه در بارداری
نحوه درمان این عارضه در بارداری بسته به علت ایجاد آن متفاوت است. به‌طور کلی راهکارهای ساده و خانگی که جهت درمان و کنترل سرگیجه در بارداری توصیه می‌شود به شرح زیر است:
- ویتامین B-6 و دوکسیلامین جهت حالت تهوع صبحگاهی
- تغییر رژیم غذایی جهت کنترل قند خون پایین
- انسولین و دیگر داروهای دیابت بارداری
- مصرف آنتی بیوتیک‌ها، در صورت وجود سرگیجه ناشی از عفونت باکتریایی
- خودداری از ایستادن طولانی مدت
- فعالیت داشتن هنگام ایستادن جهت افزایش جریان خون
- خودداری از دراز کشیدن به پشت در سه ماهه دوم و سوم
- نوشیدن مقدار زیادی آب
- پوشیدن لباس راحت
- مصرف مکمل‌ها و داروها طبق تجویز پزشک
زمانی که باید به پزشک مراجعه شود
بهتر است هر علائم غیر طبیعی و آزاردهنده‌ای که دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما تمام بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد تا متوجه شود که کدام مشکل زمینه‌ای منجر به سرگیجه در بارداری شده است.
به‌طور کلی زمانی که سرگیجه به صورت ناگهانی و شدید بود، حتما می‌بایست به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود هر یک از این علائم همراه با سرگیجه باید به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی واژینال در بارداری
- دل درد
- تورم شدید
- تپش قلب
- درد در قفسه سینه
- غش کردن
- ایجاد مشکل در تنفس
- سردردهای شدید
- مشکلات بینایی
- سرگیجه همراه با تب
- تشنج
- هر گونه علائم زایمان زودرس مانند انقباضات، پاره شدن کیسه آب یا احساس خارج شدن مایع از واژن
کلام آخر
به‌طور کلی بارداری منجر به بسیاری از علائم آزاردهنده در مادر می‌شود. در اغلب خانم‌ها سرگیجه تنها یکی از این موارد است و معمولا نشانه‌ای خطرناک و جدی نیست. با این حال باید هرگونه علائمی را جدی بگیرید و بررسی‌های لازم توسط پزشک انجام گیرد.
در حقیقت گاهی سرگیجه ممکن است نشانه یک بیماری زمینه‌ای و اساسی باشد. در صورت بررسی و درمان به موقع مشکلی برای مادر و جنین رخ نخواهد داد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.