پولیپ رحم

پولیپ رحم چه علائم و درمانی دارد

پولیپ‌ رحم ساختاری است که به دیواره داخلی رحم متصل می‌شود و به داخل حفره رحم امتداد پیدا خواهد کرد.

رشد بیش از حد سلول‌ها در پوشش داخلی رحم (آندومتر) منجر به تشکیل پولیپ رحم می‌شود که به آن پولیپ آندومتر می‌گویند.

این پولیپ‌ها معمولا غیر سرطانی هستند، با این حال برخی از آنها می‌توانند سرطانی باشند یا در نهایت منجر به سرطان شوند (پولیپ‌های پیش سرطانی).

اندازه پولیپ رحم می‌تواند از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر به اندازه یک توپ گلف متغیر باشد.

ممکن است یک یا چند پولیپ رحم داشته باشید. پولیپ‌ها معمولا داخل رحم باقی می‌مانند، اما گاهی اوقات از دهانه رحم به سمت داخل واژن نیز می‌روند.

این عارضه بیشتر در خانم‌هایی رخ می‌دهد که یائسگی را پشت سر می‌گذارند یا به‌طور کامل گذرانده‌اند. با این حال امکان ابتلا در خانم‌های جوان‌تر نیز وجود دارد.

پولیپ رحم چه علائمی‌ دارد؟

علائم ناشی از این بیماری به شرح زیر است:

  • قاعدگی نامنظم، به این صورت که دوره‌های مکرر و غیر قابل پیش بینی با شدت متغیر
  • خونریزی بین دوره‌های قاعدگی
  • دوره‌های قاعدگی بیش از حد
  • خونریزی واژن بعد از یائسگی
  • ناباروری

برخی از خانم‌ها تنها خونریزی خفیف یا لکه بینی دارند و برخی دیگر هیچ علائمی ندارند.

درمان پولیپ رحم
درمان پولیپ رحم

زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید

در صورت وجود چنین علائمی حتما باید متخصص زنان مراجعه کنید:

  • خونریزی واژن بعد از یائسگی
  • خونریزی بین دوره‌های قاعدگی
  • قاعدگی نامنظم

علت پولیپ رحم

عوامل هورمونی در ایجاد این بیماری نقش دارد. پولیپ‌های رحم به استروژن حساس هستند، در واقع به این صورت که در واکنش به استروژن، رشد می‌کنند.

عوامل خطر در ایجاد پولیپ رحم

مواردی که می‌تواند احتمال ایجاد این بیماری را افزایش دهد به شرح زیر است:

  • قبل یا بعد از یائسگی
  • فشار خون بالا
  • چاق بودن
  • مصرف تاموکسیفن، دارویی برای درمان سرطان سینه

پولیپ رحم چه عوارضی ایجاد می‌کند

پولیپ رحم ممکن است با ناباروری مرتبط باشد. اگر پولیپ رحم دارید و نمی‌توانید باردار شوید، با خارج کردن پولیپ شانس بارداری افزایش پیدا می‌کند، با این حال نمی‌توان به طور قطعی تایید کرد.

جلوگیری از پولیپ رحم
جلوگیری از پولیپ رحم

پولیپ رحم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اگر پزشک مشکوک به این بیماری باشد، ممکن است هر یک از این موارد را برای تشخیص و تایید بیماری در نظر بگیرد:

  • سونوگرافی ترانس واژینال
  • هیستروسکوپی
  • بیوپسی آندومتر

بیشتر پولیپ‌های رحم غیر سرطانی هستند. با این حال برخی از تغییرات پیش سرطانی رحم (هیپرپلازی آندومتر) یا سرطان رحم (کارسینوم آندومتر) به صورت پولیپ رحم ظاهر می‌شوند.

پزشک در این مواقع احتمالا برداشتن پولیپ را توصیه کند و نمونه‌ای از بافت را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می‌فرستد تا مطمئن شود که مبتلا به سرطان رحم نیستید.

پولیپ رحم چه درمانی دارد؟

برای درمان این عارضه پزشک ممکن است این راهکارهای درمانی را توصیه کند.

کنترل علائم

در صورتی که پولیپ رحم کوچک باشد و هیچ علائمی نداشته باشد، ممکن است خود به خود برطرف شود. در صورتی که پولیپ‌ها کوچک باشند، درمان ضرورتی ندارد و تنها باید این عارضه را کنترل کنید.

اما، اگر در معرض خطر سرطان رحم باشید، قطعا به درمان نیاز خواهید داشت.

درمان دارویی

برخی از داروهای هورمونی از جمله پروژستین‌ها و آگونیست‌های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین ممکن است علائم پولیپ را کاهش دهد.

اما، نکته‌ای که در خصوص این روش درمانی وجود دارد، این است که مصرف چنین داروهایی تنها یک راه حل کوتاه مدت است. 

در واقع تا زمانی که دارو مصرف می‌کنید، بهبود می‌یابد و پس از قطع مصرف دارو، عود خواهد کرد.

عمل جراحی

در طول هیستروسکوپی، ابزارهایی در محل مورد نظر وارد می‌شوند، در واقع وسیله‌ای که پزشک برای دیدن داخل رحم استفاده می‌کند و خارج کردن پولیپ‌ها را امکان‌پذیر می‌کند.

پولیپ خارج شده در طی عمل جراحی برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد.

اگر پولیپ رحم دارای سلول‌های سرطانی باشند، پزشک اقداماتی در خصوص مراحل بعدی درمان برای شما در نظر خواهد گرفت.

به ندرت ممکن است پولیپ رحم عود کند. در صورتی که بیماری عود کند، به درمان بیشتری برای رفع آن نیاز خواهد بود.

درمان پولیپ رحم
درمان پولیپ رحم

آیا راهکاری برای جلوگیری از پولیپ رحم وجود دارد؟

هیچ راهی برای جلوگیری از پولیپ رحم وجود ندارد. انجام معاینات منظم توسط بهترین متخصص زنان در کرج بسیار مهم است. 

عوامل خطر مانند مانند چاقی، فشار خون بالا یا مصرف تاموکسیفن برای درمان سرطان سینه ممکن است شانس ابتلا به پولیپ را افزایش دهد.

گاهی اوقات پولیپ‌های رحم پس از درمان عود می‌کنند و ممکن است به درمان بیشتری نیاز باشد.

قاعدگی دردناک

علت قاعدگی دردناک (دیسمنوره)

قاعدگی دردناک یا دیسمنوره می‌تواند دلایل مختلف داشته باشد. قاعدگی یا پریود زمانی رخ می‌دهد که پوشش داخلی رحم فرو می‌ریزد. در این مواقع وجود کمی‌ درد، گرفتگی و احساس ناراحتی در طول قاعدگی، کاملا طبیعی است.

اما، گاهی برخی از افراد درد بیش از حدی را تجربه می‌کنند که قادر به حضور در محل کار، مدرسه یا دانشگاه نیستند که قاعدگی دردناک زیادی را تجربه می‌کنند.

دیسمنوره اولیه در افرادی رخ می‌دهد که قبل و در حین قاعدگی درد را تجربه می‌کنند. در صورتی که ابتدا قاعدگی‌های معمولی و بدون مشکلی را تجربه می‌کردید اما پس از گذشت زمان دچار دردهای شدیدی شده‌اید، به عنوان دیسمنوره ثانویه شناخته می‌شود.

شرایطی مانند آندومتریوز یا فیبروم که رحم یا سایر اندام‌های لگنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌تواند باعث ایجاد چنین مشکلی شود.

علت ایجاد قاعدگی دردناک چیست

همیشه نمی‌توان علت ایجاد چنین مشکلی را مشخص کرد. برخ با توجه به شرایطی که دارند، بیشتر از سایر افراد در معرض خطر قاعدگی دردناک هستند که این موارد به شرح زیر است:

  • افراد زیر ۲۰ سال
  • داشتن سابقه خانوادگی پریودهای دردناک
  • مصرف سیگار
  • خونریزی شدید
  • قاعدگی نامنظم
  • عدم بارداری
  • رسیدن به بلوغ قبل از ۱۱ سالگی

هورمونی به نام پروستاگلاندین باعث انقباض ماهیچه‌ای در رحم شده و منجر به خارج شدن خون پوشش داخلی رحم می‌شود. چنین انقباضاتی می‌تواند درد و التهاب را به همراه داشته باشد.

سطح هورمون پروستاگلاندین درست قبل از شروع قاعدگی افزایش پیدا می‌کند. به‌طور کلی قاعدگی دردناک می‌تواند به دلیل ایجاد بیماری زمینه‌ای مانند چنین مواردی باشد:

سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

سندرم پیش از قاعدگی یک بیماری شایعی است که به دلیل تغییرات هورمونی در بدن ۱ تا ۲ هفته قبل از قاعدگی ایجاد می‌شود. علائم معمولا پس از شروع خونریزی برطرف می‌شود.

سندرم پیش از قاعدگی
سندرم پیش از قاعدگی

اندومتریوز

اندومتریوز وضعیت بسیار دردناکی است که در آن سلول‌های پوشش داخلی رحم در سایر قسمت‌های بدن معمولا روی لوله فالوپ، تخمدان‌ها یا بافت پوشاننده لگن رشد می‌کنند. این شرایط می‌تواند باعث قاعدگی دردناک شود.

فیبروم در رحم

فیبروم رحمی، تومورهای غیر سرطانی هستند که می‌تواند به رحم فشار وارد کند یا باعث قاعدگی و درد غیر طبیعی در افراد شود، با این حال ممکن است علائمی ایجاد نکند.

بیماری التهابی لگن (PID)

منظور از بیماری التهابی لگن، عفونت رحم، لوله‌های فالوپ یا تخمدا‌ن‌هاست که اغلب توسط باکتری‌های مقاربتی ایجاد می‌شود و در نهایت منجر به التهاب اندام‌های تولید مثل و درد خواهد شد.

آندومیوز

این نوعی بیماری نادر است که در این بیماری، پوشش داخلی رحم در دیواره عضلانی رحم رشد می‌کند و باعث التهاب، فشار و درد قاعدگی می‌شود.

همچنین این بیماری می‌تواند باعث پریودهای طولانی‌تر و سنگین‌تر نیز شود.

تنگی دهانه رحم

در این عوارض نادر، دهانه رحم به قدری کوچک و باریک است که باعث کند شدن جریان قاعدگی و افزایش فشار داخل رحم می‌شود که درد قاعدگی را به همراه خواهد داشت.

درمان خانگی قاعدگی دردناک

درمان‌های خانگی می‌تواند برای تسکین درد بسیار موثر باشد. انواع راهکارهای که می‌توانید در خانه امتحان کنید، به شرح زیر است:

  • استفاده از یک پد گرم‌کننده در ناحیه لگن یا کمر
  • ماساژ دادن شکم
  • حمام گرم
  • انجام تمرینات بدنی منظم
  • مصرف غذاهای سبک و مغذی
  • تمریناتی آرامبخش مانند یوگا
  • مصرف داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن چند روز قبل از شروع قاعدگی
  • پاهای خود را بالا نگه دارید یا با زانوهای خم شده دراز بکشید.
  • برای جلوگیری از نفخ، مصرف نمک، الکل، کافئین و شکر را کاهش دهید.
  • مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌ها:
  • ویتامین B-6
  • ویتامین B-1
  • ویتامین E
  • اسیدهای چرب امگا ۳
  • کلسیم
  • منیزیم
دیسمنوره
دیسمنوره

زمانی که باید به متخصص زنان مراجعه کنید

اگر قاعدگی دردناک در توانایی شما جهت انجام کارهای روزمره اختلال ایجاد کرده است، باید به بهترین متخصص زنان در کرج مراجعه کنید. 

در صورتی که هر یک از این موارد را تجربه کردید، با پزشک خود در میان بگذارید:

  • ادامه درد پس از گذاشتن IUD
  • حداقل سه دوره قاعدگی دردناک
  • خارج شدن لخته‌های خون
  • احساس گرفتگی همراه با اسهال و حالت تهوع
  • درد لگن بدون قاعدگی

گرفتگی ناگهانی یا درد لگن می‌تواند نشانه عفونت باشد. عفونت درمان نشده می‌تواند باعث ایجاد بافت اسکار شود که به لگن آسیب می‌رساند و ممکن است منجر به ناباروری در افراد شود.

اگر علائم عفونت دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید:

  • تب
  • درد شدید لگن
  • درد ناگهانی
  • ترشحات بدبو از واژن

قاعدگی دردناک چگونه تشخیص داده می‌شود؟

زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید، در خصوص سابقه پزشکی شما سوالاتی خواهد پرسید و معاینات فیزیکی را انجام می‌دهد.

معاینات فیزیکی برای بررسی هرگونه ناهنجاری در سیستم تولید مثل و بررسی علائم عفونت انجام می‌گیرد. 

در صورتی که پزشک مشکوک شود که یک اختلال زمینه‌ای باعث علائم شما شده است، آزمایش‌های تصویربرداری برای شما در نظر گرفته می‌شود که شامل موارد زیر است:

  • سونوگرافی
  • سی تی اسکن
  • ام آر آی

بسته به نتایج آزمایشات تصویربرداری، پزشک ممکن است لاپاراسکوپی را توصیه کند.

عفونت مقاربتی
عفونت مقاربتی

درمان پزشکی برای قاعدگی دردناک

اگر درمان خانگی درد قاعدگی را تسکین نمی‌دهد، گزینه‌های درمانی پزشکی برای شما در نظر گرفته می‌شود. درمانی که برای بیماران در نظر گرفته می‌شود، به شدت و علت اصلی درد بستگی خواهد داشت. 

اگر بیماری التهاب لگن یا عفونت‌های مقاربتی باعث قاعدگی دردناک شده باشد، پزشک آنتی بیوتیک برای رفع عفونت تجویز خواهد کرد.

احتمال تجویز برخی از داروها وجود دارد که این موارد به شرح زیر است:

  • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
  • سایر مسکن‌ها مانند استامینوفن
  • داروهای ضد افسردگی

همچنین ممکن است پزشک توصیه کند که کنترل بارداری هورمونی را امتحان کنید. کنترل بارداری هورمونی می‌تواند به صورت قرص، چسب، حلقه واژینال، تزریق، ایمپلنت یا IUD باشد.

هورمو‌ن‌ها از تخمک گذاری جلوگیری می‌کنند که می‌توانند در کاهش درد قاعدگی بسیار موثر باشند. جهت درمان اندومتریوز یا فیبروم رحم، جراحی می‌تواند بهترین گزینه درمانی باشد. اگر راهکارهای درمانی دیگر موثر نباشد، این روش می‌تواند یک گزینه درمانی باشد.

در نهایت اگر هیچ یک از روش‌های درمانی ذکر شده موثر نباشد، جراحی هیسترکتومی یا خارج کردن رحم برای بیمار در نظر گرفته می‌شود. در این مواقع فرد دیگر نمی‌تواند باردار شود.

به همین جهت این راهکار تنها برای افرادی انجام می‌شود که قصد بارداری نداشته و در اواخر سال باروری باشند.